Υιοθέτησα την πρακτική του μπονσάι για δύο βασικούς λόγους: Ο πρώτος λόγος σχετίζεται με την διαπίστωση ότι η τεχνική του μπονσάι προσφέρει αυτήν ακριβώς τη δυνατότητα, της φύτευσης δηλαδή ενός δέντρου σε περιορισμένο χώρο. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι, η ίδια η διαδικασία της φροντίδας και περιποίησης ενός μπονσάι αναιρεί την εφήμερη σχέση του ανθρώπου με το σύγχρονο ντιζάιν μέσω της διαδραστικής σχέσης και του προσωπικού δεσμού που αναπτύσσεται μεταξύ του δέντρου και του καλλιεργητή του. 

​

Σκέψεις για το έργο Η εφήμερη σχέση του σύγχρονου ανθρώπου με το σημερινό ντιζάιν δεν είναι ούτε ανεξήγητη ούτε παράδοξη. ο σύγχρονο ντιζάιν θα μπορούσε εναλλακτικά να οριστεί ως εφαρμογή πολλαπλών διαφορετικών, φορμαλιστικών και εννοιολογικών εκδοχών στιλ σε αντικείμενα καθημερινής χρήσης. Οι έντονοι ρυθμοί της βιομηχανικής παραγωγής καθημερινών αντικειμένων σε συνδυασμό με την τάση για στυλιστική διαφοροποίηση, που συχνά επιτάσσει το ίδιο το lifestyle, παράγουν εφήμερα σχέδια, αναλώσιμα καταναλωτικά προϊόντα με σύντομη διάρκεια ζωής. Την ίδια στιγμή που εισέρχεται στην αγορά του ντιζάιν μία νέα κατασκευαστική πρόταση, αντικαθίσταται από μία άλλη ομοειδή με διαφορετικό όνομα. Έτσι, κάθε νέο σχέδιο αποτελεί μία απατηλή ενθύμιση ενός άλλου. Η βιομηχανία του ντιζάιν υποβοηθούμενη από την τεχνολογική εξέλιξη διανύει ίσως την πιο παραγωγική της φάση. Εντούτοις, το αντικείμενο ντιζάιν ολοένα περισσότερο «ψυχροποιείται», απροσωποποιείται, τυποποιείται εγκλωβισμένο στην ιδέα που ενσαρκώνει, στην μόδα που το επιβάλλει και το καθιστά δημοφιλές, στη γνώση αυτού που το αποκτά ότι δεν είναι μοναδικό. Παρόλα αυτά κάθε νέο προϊόν υπόσχεται ότι είναι μοναδικό. Τα καθημερινά αντικείμενα γεμίζουν τους καταναλωτές με πλάνες και αυταπάτες προκειμένου να τηρήσουν την υπόσχεσή τους περί της μοναδικότητάς τους, ενώ με έναν παράδοξο τρόπο σύντομα θα μετατραπούν σε αγαθά μαζικής κατανάλωσης, αφού προηγουμένως κατασκευαστούν από βιομηχανίες μαζικής παραγωγής. Το διάχυτο πρεστίζ των ντιζάιν αντικειμένων οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στο γεγονός ότι για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα έχουν τοποθετηθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της κοινωνικής ζωής. Το αντικείμενο που είχε μία άπιαστη, υπερκόσμια αίγλη προτού αποκτηθεί, γίνεται ξαφνικά «κοσμικό» την στιγμή που φτάνει να «κατοικήσει» στο σπίτι του κτήτορα- καταναλωτή του. Εντωμεταξύ, κάποιο άλλο αντικείμενο ήδη λαμβάνει τη θέση του, ως εκπρόσωπος της ανεξάντλητης ροής του συστήματος αιτούμενο και αυτό με τη σειρά του μία στιγμή επευφημίας. Η τέχνη του μπονσάι, από την άλλη, αντιτίθεται σε κάθε υπόνοια ταχείας, μαζικής παραγωγής αντικειμένων. Σε αντίθεση με το πολυπρόσωπο (σχεδιαστές, κατασκευαστές, βιομηχανίες) και πολυδιάστατο (παραγωγή, μάρκετινγκ, διανομή, διάθεση) καθεστώς που επικρατεί στον τομέα του βιομηχανικού σχεδιασμού, η καλλιέργεια ενός φυσικού δέντρου σε μικρογραφία αποτελεί μια προσωπική, εσωτερική υπόθεση. Απαιτεί από τον καλλιτέχνη-καλλιεργητή μακρόχρονη προσπάθεια, εσωτερική γαλήνη και ηρεμία. Η κυριολεκτική μετάφραση του γιαπωνέζικου όρου μπονσάι, είναι «δέντρο σε ρηχό δίσκο». Η παραδοσιακή κινεζική γραφή περιγράφει το μπονσάι ως «τοπίο σε ρηχή γλάστρα». Το μπονσάι είναι δέντρο-νάνος. Η τεχνική του μπονσάι βασίζεται στην τακτική, δεξιοτεχνική επεξεργασία (κοπή, κλάδεμα, συρμάτωση κ.α.), των ριζών και των φυλλωμάτων με σκοπό τη δημιουργία ενός μικροσκοπικού δέντρου, πιστό αντίγραφο, των φυσικών δέντρων-γιγάντων που συναντά κανείς στο φυσικό, άγριο τοπίο. Εξαιτίας της ειδικής επεξεργασίας που έχει υποστεί, αν και διαρκώς προφυλαγμένο σε ρηχή γλάστρα, το δέντρο μπονσάι δείχνει σαν να είναι δαρμένο από τον άνεμο και τη βροχή με εμφανείς τις αλλοιώσεις και τα σημάδια που φέρνει ο χρόνος στον κορμό, στα κλαδιά και στα φύλλα του. 

Η νανοειδής παράσταση ενός κήπου ή ενός δάσους συμβολίζει την αέναη πάλη του φυσικού στοιχείου να εξελιχθεί και να επιβιώσει υπό δυσχερείς συνθήκες με τον ίδιο θαυμαστό τρόπο με τον οποίο, σε φυσικές συνθήκες, ο κορμός ενός δέντρου ξεφυτρώνει μέσα από την σχισμή ενός λίθου ή ενός βράχου στην πλαγιά ενός βουνού. Ένα δέντρο μπονσάι καταφέρνει να επιβιώσει ριζωμένο μέσα σε μία μικροσκοπική γλάστρα βάθους μερικών εκατοστών για εκατοντάδες χρόνια. Η τέχνη του μπονσάι περικλείει διδάγματα που κάνουν λόγο για τη διαρκή εξάσκηση της υπομονής και της ηρεμίας, που φέρνει προκοπή και αισθητική ομορφιά, αρετές που απουσιάζουν από την σύγχρονη «fast» κοινωνία. Η καλλιέργεια ενός δέντρου-νάνου αντανακλά την φιλοσοφία των Ταοϊστών αλχημιστών, οι οποίοι πρώτοι ανέπτυξαν την τέχνη της σμίκρυνσης του μεγέθους επιδιώκοντας την επιμήκυνση της ζωής των δέντρων, καθυστερώντας στην πραγματικότητα την φυσική τους εξέλιξη, με τον ίδιο τρόπο που οι ίδιοι βράδυναν το ρυθμό της αναπνοής του σώματός τους προκειμένου να εξοικονομήσουν ενέργεια και άρα να παρατείνουν τη διάρκεια της ζωής τους. Η διαδικασία της σκόπιμης σμίκρυνσης της φυσικής ύλης και η πεποίθηση ότι σμικρύνοντας ένα αντικείμενο αποκαλύπτονται όλες οι μαγικές του ιδιότητες -κομβικά σημεία στη φιλοσοφία του ταοϊσμού- συναντώνται έπειτα από αιώνες στις αρχές, τη θεωρία και τα αξιώματα της επιστήμης της νανοτεχνολογίας. Ο όρος νανοτεχνολογία, χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1974 από έναν Ιάπωνα επιστήμονα, σύγχρονο αλχημιστή, προκειμένου να αναφερθεί στη διαδικασία της υλικής επεξεργασίας στη νανοκλίμακα (nanoscale) ή αλλιώς στο μοριακό επίπεδο. Η αρχή της νανοτεχνολογίας είναι αντιληπτή μέσω του ακόλουθου αξιώματος: σμικρύνουμε την ύλη μέχρις ότου επιτευχθεί η μικρότερη μονάδα, τότε η τελευταία αποσπάται από την ύλη. Είναι η στιγμή που ξεκινά η μαγεία. Τις εφαρμογές και τις δυνητικές ικανότητες της νανοτεχνολογίας ο σύγχρονος άνθρωπος τις αντιλαμβάνεται κατά την απόκτηση και χρήση των φορητών, προσωπικών συσκευών-μινιατούρες που έχουν κατακλύσει τη ζωή του, ως αναπόσπαστο μέρος αυτής. Η σύγχρονη πάθηση της «γκατζετομανίας» προσδιορίζει ακριβώς αυτό το θαυμαστό επίτευγμα που χρεώνεται στην νανοεπιστήμη: Ενώ αυξάνονται οι δυνατότητες και βελτιστοποιούνται τα τεχνικά χαρακτηριστικά των τεχνολογικών συσκευών, αντίστροφα το μέγεθός τους ολοένα σμικρύνεται. Μόνο που στην περίπτωση της τεχνολογίας η σμίκρυνση των συσκευών δεν αποσκοπεί στην εξασφάλιση της μακροημέρευσής τους. Μια συσκευή-μιανιτούρα έχει προκαθορισμένη διάρκεια ζωής και σύντομα αντικαθίσταται από την αδελφική της, νέας γενιάς, συσκευή.

 

Γ. Γ. 

​

 ν.1 Γλάστρα-πολυθρόνα

Αυτό που από την αρχή με ενδιέφερε δεν ήταν η φόρμα ή το υλικό κατασκευής αλλά η υπόθεση μίας καρέκλας (πολυθρόνας) που εισακούει τον τρόπο με τον οποίο αγαπάς να κάθεσαι ό,τι και αν επιλέγεις να κάνεις: να ξεκουραστείς, να εμπλακείς σε μια συζήτηση ή απλά να ακουμπήσεις για λίγο το σώμα σου σε μία επιφάνεια. Για το λόγο αυτό χρησιμοποίησα τις συντεταγμένες του σώματός μου προκειμένου να κατασκευάσω την πρωτογενή μορφή ενός καθίσματος «κομμένου και ραμμένου» στα δικά μου σωματικά μέτρα. Η εξωτερική μορφή της γλάστρας-πολυθρόνας θυμίζει την εικόνα ενός μαξιλαριού.

Αρχικά δημιουργήθηκαν δύο βασικές παραμορφώσεις σε ένα μαξιλάρι 1,20 x1,20 μ. Το επάνω εξωτερικό μέρος της πολυθρόνας, χώρος καθίσματος, σχηματοποιήθηκε από το βάρος μου κατά το κάθισμα. Η αυγόσχημη μορφή της βάσης, εσωτερικός χώρος, προέκυψε από το βάρος του χώματος μέσα στο οποίο φυτεύτηκε το δέντρο. Η πολυθρόνα στηρίζεται στο δάπεδο σε μικρή επιφάνεια, εκεί όπου ακουμπά το άκρο της αυγόσχημης βάσης του καθίσματος. Το πλεονέκτημα της όρθιας στάσης οφείλεται στο χαμηλό κέντρο βάρους της πολυθρόνας που δημιουργείται από τη συσσώρευση χώματος στο εσωτερικό της βάσης. Η αυγόσχημη φόρμα της πολυθρόνας προσφέρει τη δυνατότητα σε αυτόν που κάθεται να κινείται και να περιστρέφεται προς όλες τις κατευθύνσεις. 

​

ν.2 Γλάστρα-Τραπέζι

Η γλάστρα- τραπέζι παρέχει μία μικρού μήκους οριζόντια επιφάνεια (πάγκος εργασίας) φροντίδας και συντήρησης του μικρού φυτού που φιλοξενείται μέσα σε αυτή, ενώ ταυτόχρονα λειτουργεί ως αυτόνομο, βοηθητικό τραπέζι φαγητού, στήριξης αντικειμένων ή εκτέλεσης άλλων εργασιών. Τα τεχνητά, γλυπτά πόδια του τραπεζιού μιμούνται τις φυσικές ρίζες ενός δέντρου με τον ίδιο τρόπο που το μπονσάι αντιγράφει την ίδια τη φύση.